Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
ХАБАРШЫ «Филология ғылымдары» сериясы

НЕСІПБЕК ДӘУІТАЙҰЛЫ “АЙҒЫРКІСІ” ӘҢГІМЕСІНІҢ КӨРКЕМДІК ӘЛЕМІ

Жарияланған 07-2021
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан
##plugins.generic.jatsParser.article.authorBio##
×

O. Иманғали

докторант, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы Қазақстан

Аңдатпа

Заманымыздың заңғар жазушысы Несіпбек Дәуітайұлының әдебиетіміздегі алар орны ерекше. Оған дәлел, көптеген әдеби сыйлықтардың иегері, көзі қарақты оқырманның сұранысқа ие жазушысы. Жазушының тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдарда жазған шығармалары қазақ қоғамындағы түйткілді мәселердің тамырын дәл басуымен құнды. Қаламгердің басты міндетінің бірі – ұлттық мүддені шығармасына арқау  ету. Автор “Айғыркісі” әңгімесін де  аталған міндетті мазмұндық тұрғыдан басты обьекті етіп алады.Мақалада жазушының “Айғыркісі” әңгімесіне әдебиет теориясының  заңдылықтарына сүйене отырып, аналитикалық талдау жасалған. Әңгіменің тақыры бен идеясы, мазмұны мен пішіні, көркем бейнелер жүйесі, сюжеті мен композициясы,  шығарма тілі мен айшықтау, ажарлау құралдарының қолданылуына зерттеу жүргізілген. Әңгімедегі модернистік, фольклорлық, магиялық сарындардың детальдарына талдау жүргізілген. Авторлық концепция мен тенденцияның  баяндалу жолдары талданады. Жазушының адам мен жануар байланысының көркем шығармадағы қолданысын мақсаты түсіндірілген. Әулие, кие, символ, құрбандық (сурализм) мотвтерінің әңгімедегі қолданысына баға берілген. Кейіпкерледің дәрменсіздік эстетикасына талдау жасалған. Әңгіме мазмұнындағы  жақсылық пен жамандық концептісінің берілу жолдары талданған. Сол арқылы  әңгіменің эстетикалық құндылын, көркемдік әлемі, стилдік сипаты айқындаған.

pdf