Мақалада ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиетіндегі мифтік архетиптердің жаңғырып адамзат мәдениетіне тың бастаулармен қайта табысқандығы туралы ой қозғалады. Оны Абайдың «Ескендір», «Масғұт», «Әзім әңгімесі» атты поэмаларын талдау барысындағы қол жеткізген нәтижелерінен аңдауға болатыны айтылады. Арғықазақ мифологиясының сол кезең шығармаларына тигізген игі ықпал - әсері бүгінгі күн тұрғысынан қайта зерделеніп,сөз мағынасын түрлендіру сияқты ойлы поэзиясы бар екенінақты мысалдармен тұжырымдалады. Абай шығармаларындағы шынайы жаңашылдық жаңа мазмұнмен байланысты болып келетіндігі, сонымен бір мезетте дәстүрге арқа сүйей отырып, өнердегі жаңа соқпақтың сұлбасын қалыптастырғандығы қарастырылады. Халқымыздың өткенін бүгінімен жалғастыратын сан алуандықтың әдеби материалы ретінде қазіргі кезде орын алып жатқан белгілі бір ситуация мен коллизияны мифологиялық параллелдермен оқырманға таныта білуге талпыныс жасағандығы баяндалады.Абай жасаған Ескендір бейнесінің өзге де Ескендір өміріне арналған шығыс дастандарынан, тарихи деректерден ерекшелігі, образдау шеберлігі мифологиялық тұрғыдан танылып, адам бойынан табылатын жақсы қасиеттердің білім мен мінезден келетінінеақынның дәлелдемелері арқылытүйіндеме жасалады. Мифтік символизм элементтерін ХХ ғасырдың басындағы қазақ әдебиетіндегі қолданылу ерекшелігіне мән беріледі.