Авторларға арналған нұсқаулық

Мақала жазу кезінде авторлардан келесі ережелерді басшылыққа алуын сұраймыз: 7-20 беттен тұратын қолжазба мәтіні Windows үшін Microsoft Word басылымында теріледі. Times New Roman, 12 ұпай; жол аралықтары - бір; негізделген туралау; абзацтың шегінісі - 1 см, барлық жиектер - 2 см; беттер нөмірленбейді; иллюстрациялық материал курсивпен және тырнақшасыз басылады. Қазақ, орыс, ағылшын және басқа да шет тілдеріндегі мақалалар жариялауға қабылданады. Мақала электронды форматта (doc, docx, rtf форматтарында) тек журналдың веб-сайтының функционалында жүктеу арқылы жіберіледі. Ол үшін жүйеге кіру немесе тіркелу қажет.

Мәтіннің түпнұсқалығы кемінде 75% құрайды. 2-ден көп емес тең авторларға рұқсат етіледі.

Мақаланы рәсімдеуге қойылатын талаптар:

МРНТИ (ғылыми-техникалық ақпараттың халықаралық баяндамасы) жарияланған материал (сол жаққа туралау);

Авторлар туралы ақпарат: автордың (лардың) аты, тегі (аты), әкесінің аты - жарияланған материал тілінде (курсивпен, ортасында 1 см абзац); екі автор туралы ақпарат индекстермен бірге жүреді (мысалы, Сулейменова А.Ж., 1 Мондыбаева С.Б.2);

Келесі жолда - университеттің немесе ұйымның, қаланың, елдің толық атауы (әр авторға мәліметтер бөлек жолда, мәтіннің ортасына келтіріледі);
Келесі жолда - ғылыми дәрежесі, атағы (бар болса), автордың (-лардың) электрондық поштасы (курсивпен, абзац ортасында 1 см);
Бір жол арқылы МАҚАЛАНЫҢ ТАҚЫРЫБАСЫ (жарияланған әріптермен бас әріптермен, қара, негізді);
1 жол арқылы - аңдатпа (аннотациялар жарияланған материал тілінде беріледі - 7-10 сөйлем (100-150 сөз). Аңдатпа көлбеу, асты сызылған және т.с.с. мәтінді абзацтарға бөлуге болмайды;

Қалған екі тілдегі аңдатпа та 1 жолдан бөлек беріледі. Оның реферат (қазақ (андатпа) / ағылшын (реферат) / орыс (реферат) екендігі туралы белгі болуы керек;
Келесі жолда жарияланған материал тіліндегі 7-10 түйінді сөздер бар. Бұл кілт сөздер (Түйін сөздер/ Ключевые слова/ Keywords) екендігі туралы белгі болуы керек. Сізге курсивпен немесе қалың қаріппен кілт сөздерді бөлектеудің қажеті жоқ. Кілт сөздерде формулалар мен суреттер болмауы керек;
1 жолдан кейін - мақала мәтіні. Кілт сөздерден кейін мақаланың мәтінін өзі жіберу керек.
Мақала мәтіні келесі ретпен ұсынылуы керек:

Введение (егер мәтін орыс тілінде болса) / Кіріспе (егер мәтін қазақ тілінде болса) / Introduction (егер мәтін ағылшын тілінде болса);

Методика (егер мәтін орыс тілінде болса) / Әдістеме (егер мәтін қазақ тілінде болса) / Methods (егер мәтін ағылшын тілінде болса);

Результаты (егер мәтін орыс тілінде болса) / Нәтижелер (егер мәтін қазақ тілінде болса) / Research (егер мәтін ағылшын тілінде болса);

Обсуждение (егер мәтін орыс тілінде болса) / Талқылау (егер мәтін қазақ тілінде болса) / Discussion (егер мәтін ағылшын тілінде болса);

Заключение (егер мәтін орыс тілінде болса) / Қорынтынды (егер мәтін қазақ тілінде болса) / Conclusion (егер мәтін ағылшын тілінде болса).

Бөлімнің көлемі (кіріспе, әдістеме, нәтижелер, талқылау, қорытынды) кемінде 150 сөзден тұруы керек.

Параграфтар («қызыл сызық») бос орын қолданбай автоматты түрде орнатылуы керек;
Екі немесе үш орынға жол берілмейді;
Қысқартуларды бірінші рет қолданған кезде олардың декодталуын міндетті түрде көрсетіңіз;
Тікелей сөйлеу (тырнақша) ағылшынша пернетақтаның орналасуындағы тырнақшаларды қолданып форматталуы керек - мысалы “… ..”. Осы форматтағы дәйексөздерді қолдануға ЖОЛ БЕРІЛМЕЙДІ - «... ..».
Мәтін кестелерден тұруы мүмкін, оларға жазулар кестенің үстінде ені бойынша негізделуі керек. Кестелердегі мәтінді форматтау: бір интервал, шрифт 10 Times New Roman. Мәтінде суретке фигура нөмірімен сілтеме беру керек. Формулалардың барлық құрамдастары «Microsoft теңдеуі» макросында (Word бағдарламасы) пішімделуі керек. Графика сапалы болуы керек. Егер жапсырмалар болса, онда мәтін анық көрсетілуі керек. Суреттер саны шектелмеген, ажыратымдылығы 300 нүкте / дюймден кем емес. Кестелер мен формулалар саны шектеулі емес.
Ескерту. Тақырыптағы немесе мәтіндегі кестелер, фигуралар мен теңдеулердің аттарын қысқартудан аулақ болыңыз (яғни 1-кесте, 2-сурет, 3-теңдеу). «Жоғарыдағы / төмендегі кестеде» немесе «2-беттегі суретте» деп жазуға болмайды, өйткені кесте немесе суреттің орналасуы мен бет нөмірі орналасу кезінде өзгеруі мүмкін.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі түпнұсқа тілде (қазақ, орыс, ағылшын) және жалпы қабылданған ағылшын транслитерациясында ұсынылуы керек. Мұны http://translit.ru/ веб-сайтында немесе https://transliteration.pro/bsi немесе qazlat.kz сайтында көрсетілген бағдарламаның көмегімен жасауға болады.

BSI (British Standards Institution) стандарты бойынша мәтіннің транслитерациясы библиографиялық сипаттаманы толтыру кезінде орыс әріптерін латынға дұрыс аудару үшін қолданылады

менің ғылыми жарияланымдарым бар. Шетелдік аналитикалық мәліметтер базасына ену үшін библиографиялық тізімді дұрыс транслитерациялау қажет //https://transliteration.pro/bsi

Әдебиеттерге сілтемелер мәтінде көрсетілгендей төрт бұрышты жақшаға алынады [1, 25] (бірінші сан тізімдегі дереккөздің нөмірін, екіншісі - әдебиет парағын көрсетеді). Әдебиеттер мақаланың соңында дәйексөз ретімен келтірілген;

Әдебиеттер тізімі кем дегенде 5-6 дереккөзден тұруы керек. Өз-өзіне сілтеме жасау 1-2 көзден аспайды. Кем дегенде 2-3 дереккөз - соңғы 5-10 жылда (2015-2020) жарық көрген еңбектер. Материалды басқа көздерден алу кезінде осы көздерге сілтеме жасау қажет. Ағылшын тілінде жарияланған дереккөздерге сілтеме жасау ұсынылады, бірақ талап етілмейді.

Түзетуден кейінгі соңғы ұсынылған нұсқа мақаланы алған күн болып саналады.

Журналдың мерзімділігі жылына 4 рет (наурыз, маусым, қыркүйек, желтоқсан). Мақаланы ұсыну мерзімі:

1 тоқсан - 10 ақпанға дейін

2 тоқсан - 10 мамырға дейін

3 тоқсан - 10 қыркүйекке дейін

4 тоқсан - 10 қарашаға дейін

 

МАҚАЛАЛАРДЫ ҚАЙТАРЫП АЛУ НЕМЕСЕ ТҮЗЕТУ, ТҮЗЕТУЛЕР, ҚОЛДАНБАЛАР, ЕСКЕРТУЛЕРДІ ЖАРИЯЛАУ БОЙЫНША НҰСҚАУЛАР МАҚАЛАЛАРДЫ ҚАЙТАРЫП АЛУ (РЕТРАКЦИЯ)

Мақаланы қайтарып алу (ретракция) қайталанған басылымдар (авторлар бірдей мәліметтерді бірнеше басылымдарда ұсынған кезде), плагиат, мүдделер қақтығысын жасыру, деректерді интерпретациялауға әсер етуі мүмкін дұрыс емес мәліметтер беру немесе олар байынша ұсыныстар туралы жағдайлар туралы ескерту үшін қолданылады.

Мақаланы қайтарып алуға (ретракция) негізі:

- плагиаттың басылымнан анықталуы;
- мақаланың әртүрлі басылымдарда қайталануы;
- оның ғылыми құндылығына күмән келтіретін (нәтижелерді қате түсіндіру) елеулі қателіктерді анықтау;
- мақала мәтінінде жалған деректерді анықтау;                                                                                      - ЖИ теріс пайдалану (ChatGPT);
- авторлардың қате құрамы;
- мүдделер қақтығысының болуы (және басқа жарияланым этикасын бұзу);
- тең автордың келісімінсіз мақаланы қайта жариялау.

Мақаланы қайтарып алу ретракция) басталған жағдайлар:

- мақала авторының ресми жазбаша сұранысы;
- басқа журналдың редакциясының ресми жазбаша өтініші;
- мақала авторының ғылыми этика нормаларын бұзу фактілері болған кезде басқа адамдардың (мүдделер қақтығысына қатысушылардың) жазбаша өтініші;
- журналдың редакциялық алқасы мақала авторының ғылыми этикасының бұзылуын анықтаған кезде.

Мақаланы қайтарып алу (ретракция) тәртібі:

1. Автордың немесе басқа адамның өтінішінен кейін журналдың редакциясы деректерді тексеру үшін комиссия тағайындайды.
2. Егер мақаланы қайтарып алу (ретракция) туралы шешім қабылданған болса, онда қайтарып алу (ретракция) себебі мен күні редакциялық алқасы отырысының хаттамасында көрсетіледі. Хаттама мәліметтерді қайтарып алынған мақалалардың бірынғай базасына енгізу үшін Жариялау этика комитетіне(СОРЕ) ұсынылады. Қайтарып алынған мәтіндер туралы ақпарат журнал орналасқан ғылыми-метрикалық мәлімиттер базасы мен кітапханаларға беріледі.
3. Мүдделер қақтығысы тараптарына елеулі моральдық зиян келтірілген жағдайда, ғылыми этиканы бұзу фактісі туралы ақпарат автордың жұмыс орнына жіберілуі мүмкін.
4. Редакция қайтарып алынған мақалалардың авторларымен одан әрі ынтымақтастық туралы шешім қабылдау құқығын өзіне қалдырады.

Түзетулер, кешірім, ескертулер

Жарияланған мақаланы түзету үшін негіздер:

- табылған қателер жұмысты жарамсыз етеді, бірақ жарияланымның аз бөлігі сенімсіз болып шығады;
- авторлар тізімінде қателер бар болуы;
- мақаланың кішкене бөлігі плагиат болып шығады;
- мақаланың басқа журналда жарияланғаны анықталды.

Түзетулер «Жаңалықтар» бөлімінде редакциялық түсініктеме түрінде орналастырылған. Мақаланың түсіндірмесінде мақаладан алынған сөйлемнің түпнұсқасы келтіріліп, оған түсініктеме орналастырылған. Материалдың онлайн-нұсқасы түзету күні және баспа мәтінінің басылған көзіне сілтеме көрсетілген кезде түзетіледі.

Егер жарияланған мақалаларда бұрмаланған материалдар табылса, тиісті редакторлық түсініктемеде мақалаға сілтеме жасай отырып, мақаланың не үшін теріске шығарылатындығы немесе кешірім сұралатыны түсіндіріледі.