Мақалада етістік – ұлттық болмыстың ерекшелігін көрсететін ең үлкен категория екені, семантикалық табиғаты сөз болады. Бұл сөз табы өзінің лексика-семантикалық жүйесі мен, грамматикалық құрылымы тұрғысынан әртүрлі реңкке ең бай, көлемді және әртүрлі күрделі тілдік бірліктер қызмет етеді. Етістік сөздің сапалық белгісісін анықтай отырып, оның қалпын, әрекетін, семантикалық өрісінің кеңдігімен, сонымен қатар функционалды-прагматикалық қызметінің жан-жақтылығымен өлшенеді, семантикасымен айқындалады. Бұл ерекшелік тілдік категория ретінде оның мағыналық, функционалдық мүмкіндігін күшейте түседі. Осы тұрғыдан етістіктің жеке семантикалық топтарының семантика-функционалды мүмкіндігін зерттеу, қарастыру маңызды болып саналады.Мақалада сөйлеу – адам санасының басты белгісі ретінде зерделенеді. Сөйлеу мен сананың пайда болып, біртін деп қалыптасуын тек биологиялық жағдайлардан емес, ең бастысы қоғамдық-әлеуметтік, тарихи факторлармен байланысты қарастырылады. Когнитивті лингвстиканың негізгі ұғымдары “ғалам бейнесі” “ғаламның тілдік бейнесі” “когнитивтік модель немесе ғалам моделі” талданады.Ұлттық дүниетаным құндылықтарын жинақтаушы тірек ұғымдар: сөйле- етістігінен көрінеді. Сөйлеу етістіктері – тілдің лексикалық қорын байытатын тілдік бірліктер, оның мағыналық құрылымын, семантикалық дамуын когнитивтік және семантикалық аспектіден зерттеудің маңызы зор.
ҚАЗІРГІ ЗЕРТТЕУ КЕҢІСТІГІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ЕТІСТІКТІ ЛЕКСИКАСЫ
Жарияланған June 2021
152
190
Аңдатпа
Тіл
Қазақ
Кілтті сөздер
Етістік, мағына, сөздің ішкі мағыналық құрылымы, лексика-семантикалық топ, түбірлес сөздер, сөзжасамдық ұя
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Сумабекова , Г. і Қасым, Б. 2021. ҚАЗІРГІ ЗЕРТТЕУ КЕҢІСТІГІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ЕТІСТІКТІ ЛЕКСИКАСЫ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Филология ғылымдары сериясы. 2, 2(72) (Чер 2021), 244–250. DOI:https://doi.org/10.51889/2020-2.1728-7804.38.