Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
ХАБАРШЫ «Филология ғылымдары» сериясы

ҚАЗАҚ ЕРТЕГІЛЕРІНДЕГІ ОРНИТОЛОГИЗМДЕРДІҢ ТІЛДІК-ТАНЫМДЫҚ ТАБИҒАТЫ

Жарияланған 06-2021
АбайатындағыҚазақҰлттықпедагогикалықуниверситеті, Алматы,Қазақстан
##plugins.generic.jatsParser.article.authorBio##
×

С. Жиренов

ф. ғ. к., қауымдастырылған профессор; Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан.

Аңдатпа

Мақалада қазақ ертегілеріндегі орнитологизмдердің қатысуы мен олардың мәтін мазмұнындағы тілдік ерекшелігі лингвокогнитивтік тұрғыдан талданады. Орнитологизмдердің қазақ мәдениетіндегі орны ертегі мәтіні арқылы зерделеніп, құстар әлемінің этнос дүниетанымындағы орны көрсетіледі. Этнос мәдениетінің құрамдас бөлігі ертегі болса, сол ертегі мәтіндері ұлттық менталитеттің ерекшеліктері мен танымдық қатпарын бойына сіңірген тілдік бірлік екендігі көрсетіледі. Ертегі мәтіндері этнос болмысының дүниетанымын, этикалық дәстүрін, тұрмыс-салтын, әдет-ғұрпын, бүкіл ұлттық психологиясын көрсететін көне жанрдың тілтанымдық сипаты баяндалады. Орнитологизмдер қатысқан ертегілерге тілдік сипаттама беріліп, танымдық мәні лингвистикалық аспектіде арнайы қарастырылады. Қазақ халқы үшін құстың орны, табиғатпен өзара қатынасы, көне замандардан бері өзара тығыз байланыста болғандығы көрсетіледі. Қазақ ертегілерінің тілдік материалдары негізінде құрастырылған көптеген мәтіндік материалдар арқылы жан-жақты талданады.

pdf.