Мақалада қазақ тіліндегі қолдану жағынан белсенді сөздің бірі жүр(zhur - ходить) етістігі нысанға алынып, оның семантикалық, грамматикалық ерекшеліктері туралы тұжырымдар талданған. Аталған етістік семантикалық жағынан қозғалыс етістігі болып табылғанымен, қимылды білдіретін сөздердің мағыналық топтарына қатысты жіктемеде қалып етістіктерімен бірге қарастырылады. Мұның бірден-бір себебі – аталған етістікің грамматикалық ерекшелігімен байланысты болып келеді. Мақалада аталған ерекшеліктер ескеріле отырып, жүр лексемасының етістіктің лексика-семантикалық топтарымен тіркес құрау негізі анықталған. Бұл аналитикалық формалы етістік құрамындағы жетекші етістіктің семантикалық құрамына және онымен тіркесетін жүр көмекші етістігінің семантикалық құрамына компоненттік (семдік) талдау жүргізу арқылы іске асырылған. Нәтижесінде қазақ тіліндегі жүр етістігінің функционалды-семантикалық ерекшеліктері анықталып, осы сөзбен келген аналитикалық форманттың негізгі етістікпен тіркесіп келгенде беретін грамматикалық мағыналары көрсетілген.
ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ ЖҮР ЕТІСТІГІНІҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ-СЕМАНТИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІ
Жарияланған June 2021
166
3
Аңдатпа
Тіл
Қазақ
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Жолшаева , М. і Қалибекұлы, Т. 2021. ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ ЖҮР ЕТІСТІГІНІҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ-СЕМАНТИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Филология ғылымдары сериясы. 3, 3(73) (Чер 2021), 65–70. DOI:https://doi.org/10.51889/2020-3.1728-7804.11.